Κριτική στην κατανάλωση
Πόσο πράγματα βρίσκονται στα σπίτια μας στοιβαγμένα σε μια γωνιά και μένουν αχρησιμοποίητα; Παράλληλα πόσα χρήματα ξοδεύει ο καθένας για την απόκτηση νέων αγαθών και ποιο είναι τελικά το οικολογικό αποτύπωμα που αφήνουμε στον πλανήτη;
Στην περιοχή των Εξαρχείων, μια περιοχή όπου είναι γνωστή για τις δράσεις και τις πρωτοβουλίες των κατοίκων, βρίσκεται μια συλλογικότητα που προσπαθεί έμπρακτα να αντισταθεί και να ασκήσει κριτική στην κατανάλωση.
Ο “Σκόρος” στεγάζεται σε έναν μικρό χώρο στην γωνία Ζωοδόχου Πηγής και Ερεσσού και προσφέρει μια εναλλακτική πρόταση διαχείρισης αγαθών.
Στον Σκόρο μπορείς δώσεις και να πάρεις ή μόνο να δώσεις ή μόνο να πάρεις ότι θέλεις ή οτι έχεις ανάγκη. Τίποτα δεν έχει τιμή, όλα είναι δωρεάν. Παράλληλα τίποτα δεν είναι χαλασμένο, σπασμένο, τρύπιο ή βρόμικο. Μπορεί κανείς να βρει οτιδήποτε. Ρούχα, παπούτσια, αξεσουάρ, βιβλία ,CD, παιχνίδια, όλα λειτουργικά και σε πολύ καλή κατάσταση. Είναι πράγματα που θα έδινες σε έναν φίλο σου.
Μόνος περιορισμός ότι μπορείς να πάρεις μέχρι τρία πράγματα την φορά (πέντε αν πρόκειται για CD και βιβλία). Αυτό συμβαίνει για αντικαταναλωτικούς λόγους αλλά και γιατί στο παρελθόν είχαν υπάρξει περιπτώσεις κατάχρησης.
Ο χώρος λειτουργεί εθελοντικά και το μόνα έξοδα (ενοίκιο, ρεύμα, νερό) καλύπτονται από το βαζάκι οικονομικής ενίσχυσης. Ένα βαζάκι που οποίος θέλει, αν θέλει, αφήνει ότι θέλει.
“O “Σκόρος” ξεκίνησε στο πατάρι του “Σπόρου”. Ο “Σπόρος” ήταν μια δομή αλληλέγγυας οικονομίας στα Εξαρχία, που είχε να κάνει με διακίνηση προϊόντων βάση του αλληλέγγυου εμπορείου. Μέχρι που κάποιος έριξε την ιδέα να ανοίξουμε έναν δικό μας χώρο, να αυτονομηθούμε. Ώστε να είμαστε και πιο ανοιχτοί παρά έξω και να κάνουμε και παραπάνω δραστηριότητες έχοντας και μεγαλύτερο χώρο και καινούργιες ιδέες.” Εξηγούν μέλη της ομάδας σχετικά με το πως ξεκίνησε αυτή η πρωτότυπη ιδέα.
Ένα από τα προβλήματα που προέκυψαν ήταν σχετικό με τον τρόπο που ο κόσμος αντιμετώπισε αυτήν την δράση. Στόχος του “Σκόρου” δεν ήταν να σταθεί αφορμή για να αδειάσει κάποιος την ντουλάπα του δωρίζοντας πράγματα που δεν χρησιμοποιεί και στην συνέχεια να πάει να ψωνίσει καινούρια. Το εγχείρημα στοχεύει σε μια διαδραστική δράση κατά την οποία όχι μόνο θα δίνεις άλλα και θα παίρνεις αντικείμενα που υπό άλλες συνθήκες θα έπρεπε να αγόραζες.
Ο “Σκόρος” απευθύνεται σε άνδρες, γυναίκες , μικρούς και μεγάλους. Μπορεί να συναντήσεις από ένα ζευγάρι ηλικιωμένων, μια οικογένεια μεταναστών μέχρι μια παρέα πανκ νέων. Ουσιαστικά μπορεί να συναντήσεις τον οποιονδήποτε. Αυτή άλλωστε είναι και μια από τις όμορφες ιδιαιτερότητες του χώρου. Διαφορετικοί άνθρωποι ενώνουν τις δυνάμεις τους για να δείξουν πως μέσω της συλλογικής προσπάθειας, της θελήσεις και της αλληλεγγύης μπορεί να υπάρξει ένας εναλλακτικός τρόπος ζωής. Ένας τρόπος ζωής πιο φιλικός προς το περιβάλλον αλλά και τους γύρω μας.
Στόχος του σκόρου δεν είναι να ενισχύσει τους “μη έχοντες” -αν και σε ένα μεγάλο βαθμό το κάνει- αλλά να μας θυμίσει την υπεύθυνη κατανάλωση. Μέσα από την ανταλλαγή, πράγματα που για κάποιον είναι πλέον άχριστα ανακυκλώνονται και επαναχρησιμοποιούνται παίρνοντας νέα ζωή. Έτσι η δράση αυτή προάγει τον αντικαταναλωτισμό και προωθεί ένα ποιό οικολογικό μοντέλο διαβίωσης.
“Όταν ξεκινήσαμε, θέλαμε να αλλάξουμε τη λογική σε σχέση με τον καταναλωτισμό και γι’ αυτό δεν απευθυνόμαστε στους φτωχούς αλλά σε αυτούς που έχουν αγοραστική δύναμη και επιλέγουν να μην καταναλώνουν με αυτόν τον γελοίο και κατευθυνόμενο τρόπο. Αυτό δηλαδή που κάνουμε εδώ δεν έχει καμία σχέση με φιλανθρωπία. Ξεκίνησε ως μια αντικαταναλωτική προσπάθεια.” Εξηγεί η ομάδα του “Σκόρου”.
Ωστόσο, παρόλο που η ύπαρξη του “Σκόρου” δεν στοχεύει στην φιλανθρωπία, προσφέρει μεγάλη βοήθεια σε άτομα που δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν οικονομικά σε κάποιες ανάγκες. Κάπως έτσι η δράση αυτή μπορεί να φανεί σωτήρια για πρόσφυγες και άστεγους ή να παράσχει σημαντική στήριξη σε μια οικογένεια που πλήτεται από την ανεργία. Αντικείμενα που κάποιος θέλει να δωρίσει καθώς δεν χρησιμοποιεί πια, μπορούν να αποδειχθούν πολύτιμα για κάποιον άλλον. Τα πάντα είναι ανάλογα με τις ανάγκες του καθενός και αυτό που εσένα δεν σου κάνει πια, σε κάποιον μπορεί να ταιριάζει γάντι.
Το οικολογικό αποτύπωμα που αφήνουμε στον πλανήτη για να καλύψουμε τις καταναλωτικές μας ανάγκες είναι τεράστιο. Αρκεί μόνο να σκεφτεί κανείς πως για να να φτιαχτεί ένα βαμβακερό μπλουζάκι χρειάζονται μέχρι και 2.700 λίτρα νερού . Παράλληλα άνθρωποι κοντά μας αδυνατούν να καλύψουν κάποιες βασικές ανάγκες ενώ άλλοι άνθρωποι και μικρά παιδιά δουλεύουν κάτω από απάνθρωπες συνθήκες για την παραγωγή νέων αγαθών. Όλα αυτά ίσως θα έπρεπε να μας κάνουν να αναρωτηθούμε ποια είναι η πραγματική αξία των αντικειμένων και το κατά πόσο τελικά χρειαζόμαστε ή δεν χρειαζόμαστε κάτι…
Ματίνα Τζακάκου